Wystawa czasowa”Nabytki”

Największym i najbardziej rzucającym się w oczy eksponatem jest poczwórnie sprzężony przeciwlotniczy karabin maszynowy M45 Quadmount, który został posadowiony na wyprodukowanej w USA i użytkowanej po wojnie przez Włochów podstawie w wersji holowanej. Ponadto został on przez nas doposażony w repliki .50 (12,7 mm) wkm Browning M2, oryginalne skrzynie amunicyjne oraz działający celownik. Obok jest przodek do radzieckiej armaty przeciwpancernej kal. 45 mm, który – w przeciwieństwie do popularnej armaty – rzadko można spotkać w muzeach. Wiele osób może zainteresować motocykl Ural M67 z przyczepą, w fabrycznym malowaniu.

Na szczególną uwagę zasługuje kolekcja broni czarnoprochowej, pochodzącej z przełomu XVIII i XIX wieku. Składają się na nią egzemplarze odprzodowo ładowanych pistoletów i karabinów z zamkami skałkowymi i kapiszonowymi, które pochodzą z Austrii, Francji, Prus, Rosji, Anglii oraz Szwajcarii. Warto zwrócić uwagę na broń, po konwersji z zamka skałkowego na zamek kapiszonowy, na przykładzie francuskich karabinów wzór 1777 oraz austriackich pistoletów wz. 1798. Ciekawostką jest myśliwska strzelba kapiszonowa powstała na bazie muszkietu skałkowego. Wyróżniają się dwa rewolwery z zapłonem sztyftowym systemu Lafaucheux, z których jeden z inkrustowanym złotym orłem i monogramem pochodzi prawdopodobnie z powstania styczniowego.

Na wystawie znajduje się również broń palna pochodząca z późniejszych okresów. Są to karabiny i karabinki systemu Mausera używane w obu wojnach światowych. Pierwszowojenny karabin Gew. 98 i jego zmodernizowana przez Wehrmacht wersja Gew.98b oraz karabinek Kar. 98. Obok nich są: polski karabinek wz. 29  oraz pochodzący z pierwszego roku produkcji (1936) polski karabin wz. 1898. Kolekcję mauserów zamyka niemiecki karabinek Kar.98k, odnaleziony w czasie rozbiórki kamienicy w Bydgoszczy. Na wystawie prezentujemy również niemieckie pistolety P.08 oraz P.08 Lange Pistole, a także pistolet Mauser C96 z oryginalną kolbokaburą. Ten ostatni został także znaleziony podczas rozbiórki domu w okolicach Bydgoszczy. Ciekawostką jest włoski karabinek Mannlicher Mod. 1891 ze składanym bagnetem. Bardzo ciekawy jest też amerykański pistolet Colt M1911 wyprodukowany na zamówienie Imperium Rosyjskiego w czasie Wielkiej Wojny. Rzadko spotykanym obiektem jest prezentowany na wystawie radziecki ciężki karabin maszynowy DS-39. Karabin znajduje się w naszych zbiorach od wielu lat, natomiast nowością jest jego podstawa, którą udało się pozyskać pod koniec 2020 roku.

Oprócz broni palnej można zobaczyć wspaniały zbiór broni białej, od okresu napoleońskiego do dwudziestolecia międzywojennego. Na uwagę zasługuje szabla angielska lekkiej kawalerii M. 1796 oraz wzorowana na niej szabla pruska M. 1811 tzw. Blücher oraz szable rosyjskie tzw. dragonki w wersjach dla szeregowych oraz oficerów. Prezentujemy również zbiór bagnetów używanych m.in. przez wojsko polskie od Księstwa Warszawskiego do II wojny światowej. Składają się na niego: bagnety francuskie używane z karabinami wz. 1777, bagnet austriacki do karabinu wz. 1842, pruskie oraz bawarskie bagnety wz. 1871, rosyjskie do karabinu Berdan oraz Mosin wz. 1891, austriackie bagnety wz. 1867, wz. 1885 oraz wz. 1895 w różnych wersjach, niemieckie bagnety wz. 1898/05, francuskie wz. 1886 oraz wz. 1892 oraz polskie bagnety wz. 1928, także w wersji po przejęciu przez Wehrmacht.

Oprócz broni na wystawie mamy wiele innych eksponatów, wśród których na szczególną uwagę zasługuje celownica wz. M wraz z oryginalnym futerałem oraz radziecka lorneta nożycowa z 1936 roku.

Na wystawie nie mogło zabraknąć umundurowania i odznaczeń. Najciekawsza jest kurtka brytyjskiego munduru battledress weterana 5. Kresowej Dywizji Piechoty
z 2. Korpusu Polskiego Feliksa Piątka, z beretem i czarną  tasiemką Pułku Ułanów Karpackich. Równie ciekawymi eksponatami są czapki wojsk wielkopolskich, strzelca oraz ułana 16/2 pułku ułanów wielkopolskich, a także elementy oporządzenia polskich żołnierzy: tornistry, chlebak, mapnik.

W jednej z gablot prezentowane są odznaczenia II Rzeczypospolitej wraz z dyplomami i aktami nadania, od Krzyża Niepodległości do Medalu X – lecia Odzyskania Niepodległości, odznaki pamiątkowe jednostek, szkół oraz uczestników walk o Lwów w latach 1918 – 1920.

W innej części prezentujemy odznaczenia i odznaki Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, w tym odznaczenia brytyjskie oraz współczesne, za udział w misjach poza granicami kraju.

Jedną z gablot poświęciliśmy pamięci st. sierż./chor./ppor. Józefa Gałki, żołnierza walczącego o odzyskanie niepodległości, zawodowego podoficera WP II RP, uczestnika walk wrześniowych w 1939r., Polskich Sił Zbrojnych we Francji i Wielkiej Brytanii, zawierająca oryginalne dokumenty, fotografie oraz ocalone przez niego sztućce z kasyna Szkoły Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy.

W dwóch gablotach rozmieszczone są albumy i fotografie, wśród których wyróżnia się zbiór około trzystu fotografii naklejonych na kartach z Bristolu z okresu Wielkiej Wojny. Ich wysoka jakość techniczna i stan zachowania skłoniły nas do wydania albumu, którym niedawno zainteresowała się niemiecka biblioteka narodowa. Obok tego pokazujemy trzy albumy fotograficzne żołnierzy Wehrmachtu, którzy służyli podczas okupacji w Bydgoszczy. Jest też kilka zdjęć Polaków z niemieckiej formacji pomocniczej budowy dróg Strassenbau,
którzy pracowali w okolicy Kuusamo w Finlandii. Nie mogło zabraknąć zdjęć z udziału polskich żołnierzy w misjach pokojowych w Wietnamie (1963) i Egipcie (1976). Uzupełnieniem wystawy jest pokaźna kolekcja instrukcji i regulaminów wojskowych powstałych u zarania II Rzeczpospolitej.