Impulsem do tego, by chwycić za broń była wizyta w Poznaniu Ignacego Jana Paderewskiego. Swoim przemówieniem z okna hotelu Bazar, wygłoszonym 26 grudnia, poderwał do walki Wielkopolan. Powstanie rozszerzało się na kolejne miejscowości, a jego uczestnikami byli w większości członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego.
Za dzień zakończenia powstania uznaje się 16 lutego 1919 r., kiedy Niemcy i państwa Ententy podpisały w Trewirze rozejm przedłużający obowiązywanie porozumienia z Compiègne, kończącego I wojnę światową. Do nowego rozejmu dodano korzystne dla Polski postanowienia dotyczące zakończenia konfliktu polsko-niemieckiego, w szczególności Powstania Wielkopolskiego: Niemcy zostali zobowiązani do zaprzestania zbrojnych działań przeciw Polakom, wytyczono także linię demarkacyjną.
Stało się to na żądanie francuskiego marszałka Ferdinanda Focha, wysunięte pod wpływem przemówienia wygłoszonego przez Romana Dmowskiego, polskiego delegata na konferencję pokojową w Paryżu. Ostatecznie przynależność Wielkopolski do Rzeczypospolitej potwierdził zawarty 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski. Dzięki temu do odradzającego się państwa polskiego została włączona większość Wielkopolski oraz część Kujaw – m.in. Inowrocław, Żnin i Mogilno.
W 2021 r. – dzień 27 grudnia – ustanowiony został NARODOWYM DNIEM ZWYCIĘSKIEGO POWSTANIA WIELKOPOLSKIEGO.